Terapia to bardzo szczególna forma leczenia, która w zależności od nurtu może różnić się w sposobie podejścia do pacjenta, prowadzenia rozmowy w trakcie sesji czy wymaganiami stawianymi pacjentowi pomiędzy sesjami. Jako że moim obszarem zainteresowania jest terapia w nurcie psychodynamicznym, zajmę się specyfiką relacji pacjent- terapeuta właśnie w tym podejściu. Pierwszą rzeczą, która mogła już się rzucić w oczy to to, że osoby, które są w procesie terapeutycznym w tym właśnie nurcie nazywane przez terapeutów pacjentami, a nie klientami jak jest np. w nurcie poznawczo- behawioralnym. Dlaczego pacjent? Ponieważ tworząca się pomiędzy terapeutą i pacjentem więź ma charakter leczący i temu służy. Nazywając osobę pacjentem, tworzą się pewne role, które w procesie są bardzo istotne, a poddanie się nim ma często bardzo duże znaczenie. Tak więc można się spodziewać tego, iż zostanie się na czas trwania terapii „pacjentem w procesie terapeutycznym”.
Kolejnej rzeczy, której należy się spodziewać w tym procesie, to pewne zasady, które powinny zostać przez terapeutę ustalone na pierwszych spotkaniach tzw. konsultacjach. To jeszcze nie terapia a taki wstęp do niej. Trwa zazwyczaj około trzech spotkań, ale może być ich więcej. Terapeuta w tym czasie musi przeprowadzić wywiad diagnostyczny, ustalić z pacjentem cel lub cele terapii oraz skonstruować kontrakt, w którym znajdą się zasady, jakie będą obowiązywać w tracie całego procesu, chodzi o czas, miejsce spotkań, zasady dotyczące płatności, spóźnień czy kwestie odwoływania sesji.
Kiedy już nastąpi czas właściwej terapii, możemy się spodziewać tego, iż terapeuta nie będzie już zadawał nam tylu pytań, co na początkowych sesjach. Wtedy to pacjent jest zobligowany do dzielenia się swoimi spostrzeżeniami, wrażeniami czy skojarzeniami. Rolą terapeuty jest słuchać i w odpowiedni sposób reagować na słowa pacjenta. Możemy się spodziewać zarówno komentarzy dotyczących treści wypowiadanych słów, jak i sposobu wypowiedzi czy komunikacji niewerbalnej. Ten etap procesu jest zarówno najtrudniejszy, jak i najbardziej fascynujący. Dzięki dynamice, jaka ma miejsce w relacji terapeutycznej, następują trwałe zmiany w sposobie funkcjonowania pacjenta, a nawet w strukturze jego osobowości.
Ostatnią, ale prawdopodobnie najistotniejszą rzeczą, o której chciałabym napisać i której należy się spodziewać w procesie terapeutycznym, są emocje. Wszystkie emocje, które się pojawiają, pojawiają się po coś i mają znaczenie. Dlatego tak ważne jest, aby były zauważone zarówno przez pacjenta, jak i terapeutę. To właśnie one są siłą napędową procesu i zmiany. Mogą, a nawet powinny pojawić się różne, zarówno pozytywne, jak i negatywne. Tak samo sympatia do terapeuty jest na miejscu, jak i frustracja czy poczucie niezadowolenia są bardzo ważne. Dlatego, kiedy pojawiają się emocje, trzeba o nich mówić, zauważyć je, by móc zrozumieć ich przyczynę.
Proces terapeutyczny może być fascynujący, lecz również frustrujący. Wszystkie etapy są ważne i mają nas poprowadzić ku lepszemu zrozumieniu siebie, a co za tym idzie większej satysfakcji ze swojego życia.
